گزارش برنامه نکوداشت از اساتید پیشکسوت مطالعات قرآنی
- دسته: اخبار
- نمایش از دوشنبه, 28 تیر 1395 17:35
- مدیر سایت
- بازدید: 2695
گزارش برنامه نکوداشت از اساتید پیشکسوت مطالعات قرآنی
انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی در پی انعقاد تفاهم نامه با دانشگاه الزهرا برگزاری مراسم مشترکی جهت تجليل از استادان پيشكسوت دكتر حجتي و بي ازار شيرازي را برنامه ریزی نمود . این مراسم در تاریخ شنبه 26 تیرماه در تالار حافظ دانشكده الهيات الزهرا برگزار گرديد. براساس گزارش رسیده از این مراسم استقبال زیادی به عمل آمد و تعداد زیادی از اساتید این رشته و نیز دانش آموختگان و دانشجویان در آن شرکت داشتند. علاوه بر اعضای هیات مدیره؛ خانم دکتر پارسا ، بهارزاده و نيلساز ، اقاي دکتر نكونام و قاسمپور ، خانم دکتر خزعلی ریاست دانشگاه الزهرا ؛ و خانم دکتر نظری رییس دانشکده الهیات الزهرا و دیگر اساتید این دانشگاه نیز حضور داشتند.
مراسم با تلاوت آیاتی از قرآن کریم و سرود جمهوری اسلامی آغاز شد. اجرای مراسم را خانم دکتر سمیه قهرمان ایزدی معاون آموزشی دانشکده الهیات بعهده داشت که ضمن خوش آمد گویی به دکتر سید محمد باقر حجتی و دکتر بی آزار شیرازی از دکتر پارسا دعوت کرد مراسم را آغاز نماید.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی ضمن خوش آمد گویی در ابتدای سخنان خود عنوان کرد برگزاری این مجلس برای پاسداشت از زحمات و قدردانی از مجاهدت های دو نفر از استادان پیشکسوت مان مطالعات قرآنی است که حق بزرگی بر گردن همه استادان و دانشجویان این رشته دارند و همگی مرهون و مدیون تلاش های علمی ایشان هستند . پارسا با بیان این که آموزه های اسلامی حاوی زیباترین متعالی ترین و عمیق ترین تحسین ها نسبت به مقام علم و عالم هستند استاد سید محمدباقر حجتی را مصداق آیه «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ: آيا نديدى خدا چگونه مثل زده سخنى پاك كه مانند درختى پاك است كه ريشهاش استوار و شاخهاش در آسمان است.» (ابراهیم، ۲۴)
دانست که آثار علمی و شاگردان تربیت یافته در مکتب ایشان و مراکز و مجامع قرآنی همگی ثمرات وجودی این شجره طیبه هستند.
در بخش بعدی مراسم استاد حجتی به ایراد سخنرانی پرداختند. استاد ابتدا از حاضران برای برپایی این مراسم تشکر کردند سپس باختصارتلاش های علمی و سوابق کاری خود در دانشگاه الزهرا و دیگر دانشگاه های کشور را بیان نمودند. استاد حجتي با اشاره به برخی آثار و کتابهای قرآنی خودشان فرمودند اگرچه از کتاب تاریخ قرآن بیش از یک میلیون نسخه منتشر شده ولی من در تحقیقات اخیر خود به موارد جدیدی دسترسی پیدا کرده ام که اگر توان جسمي اجازه مي داد من تاريخ قران ديگري تاليف ميكردم که با این کتاب خیلی تفاوت داشت. وی اشاره کرد که تاريخ قران فعلی خيلي غلطهاي مطبعي و غير ان دارد كه برخي تصحيح شده و برخي نشده است. استاد تأکید داشتند ؛ مطالبی که در کتابهای قبلی در باره نوع و ابزار نگارش عصر نزول آمده خیلی دقیق نیستند و با توجه به برخی اسناد تاریخی قابل انتقاد هستند . یکی از نظریات جدید استاد در باره نام و اسامی قرآن و نیز صفات قرآن است که در این جلسه بطور تفصیلی در باره آن صحبت کردند.استاد در بخش دیگری از سخنانشان تلویحاً برگزاری این مراسم را تأیید نموده و حدیثی از پيامبر (ص) نقل نمودند که فرمود ه اند؛ كه تا وقتي عالم در قید حیات هست ازش بهره برداري كنيد در واقع استاد حجتي به لزوم تقدير از علما پيش از مرگ تاكيد كردند. در این بین به علامه شعرانی و مقام علمی ایشان اشاره کردند و گفتند که وی دريايي از علوم بود واقاي حسن زاده و من شاگرد ايشان بوديم ولی کسی قدر ایشان را در زمان حیاتش نمی دانست در حالی که او علاوه بر فقه و کلام و فلسفه و قرآن و حدیث ، رياضيات و هيات و نجوم در حد تخصصی می دانست. حتی علامه شعرانی به زبان فرانسه مسلط بود. بنابراین باید از منزلت اساتید در زمان حیاتشان تقدیر بعمل بیاید. استاد حجتی در فراز دیگری از سخنان خود در باره چگونگی تاسيس دانشكده قران و حديث و تلاشهایی که در این مسیر انجام شده بحث کردند و فرمودند تاسیس این دانشکده به همت ايشان ، مرحوم دكتر شهيدي و مرحوم دکتر اينه وند و آقای ري شهري و قاضي عسگر بالاخره در دوران ریاست هاشمي رفسنجاني، در شوراي انقلاب فرهنگي تصويب شده است.
استاد همچنین خاطراتی از قبل از انقلاب و دروسی که در دوران سابق در دانشگاه تهران و دانشگاه ملي تدريس كردند برای حاضران بیان نمودند.
در ادامه این مراسم حجت الاسلام عبدالکریم بی آزار شیرازی به سخنرانی پرداخت و گفت: دانشگاه الزهرا ابتدا مدرسه عالی بود و بعدا اسم آن به مدرسه عالی دختران فرح پهلوی تغییر کرد. بعد از انقلاب باید تحول عظیمی در اینجا رخ می داد بنابراین بحث شد که چگونه این مدرسه به دانشگاه الزهرا تبدیل شود. در آن زمان در رشته علوم انسانی، رشته الهیات و ادبیات فارسی نبود بلکه ادبیات انگلیسی، فرانسه و روانشناسی تدریس می شد حتی رشته تعلیم و تربیت اسلامی هم تدریس نمی شد. بعد از انقلاب اولین کاری که کردیم این بود که گروه معارف تشکیل شد و توسعه پیدا کرد و یک گروه الهیات هم دایر شد.
او ادامه داد: اساتیدی نداشتیم که به اعتبار آنها گروه الهیات دایر شود بنابراین اساتیدی همچون حجت الاسلام محمدباقر حجتی را به وزارت علوم معرفی کردیم و گروه الهیات هم در دانشگاه تأسیس شد و من توفیق پیدا کردم که معاونت آموزش و پژوهش این دانشگاه را بر عهده بگیرم. بنابراین با استفاده از این موقعیت دانشکده ادبیات و الهیات را دایر کردم بعد گروه ادبیات فارسی و ادبیات عرب و تاریخ اسلام به آن افزوده شد و در نهایت یک دانشکده پدید آمد. در این راستا این دانشکده توسعه پیدا کرد. این کارها به برکت اساتیدی بود که در رأس آن استاد حجتی حضور داشت و اساتید برجسته ای هم به اعتبار ایشان وارد دانشگاه شدند و شاگردان برجسته ای هم با کمک این اساتید تربیت شدند. بنابراین دانشگاه از حالت مدرسه عالی دختران فرح پهلوی به دانشگاه الزهرا تبدیل شد و اعضای هیأت علمی آن خوب درخشیدند. این دانشگاه از نظر محتوای اسلامی و علوم اسلامی بسیار رشد کرد ما در هیچ کدام از دانشگاه ها رشته تاریخ اسلام نداشتیم و در این دانشگاه بود که ابتدا رشته تاریخ اسلام تأسیس شد و به زودی دکتری هم گرفت.
این قرآن پژوه و رییس سابق دانشگاه الزهرا تصریح کرد: من این را می دانم که اهمیت دانشگاه دختران از دانشگاه پسران بیشتر است. برخلاف تصوری که در خارج از کشور مبنی بر اینکه در ایران بانوان محدود هستند و در کارهای اجتماعی و پژوهشی فعالیت ندارند، دانشگاه الزهرا نشان داده که این تصور نادرست از اساس اشتباه است و امیدوارم روز به روز درخشندگی بیشتر این دانشگاه را شاهد باشیم.
دکتر معارف به عنوان اولین سخنران در تجلیل از دکتر حجتی و دکتر بی آزار شیرازی صحبت کردند ، در ادامه دکتر مجید معارف، رییس دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: دکتر حجتی از همان دوران، ۳۰ الی ۴۰ سال بعد را می دیدند و به شاگردان خود محبت می ورزیدند و کمک می کردند تا آنها در مراکز خوب جذب شوند. حجت الاسلام بی آزار شیرازی هم که از دوستان قدیم من هستند افتخار پیدا کردیم که از سال ۱۳۶۴ خدمت ایشان برسیم اما اینکه دانشگاه الزهرا به ابتکار و همکاری دکتر پارسا این جلسه را برگزار کردند من را به یاد خاطره ای انداختند. یاد دارم سال ۱۳۶۴ بود که از دانشگاه قرآن و حدیث به عنوان نخستین شاگرد دانشگاه و شاگرد استاد حجتی فارغ التحصیل شدم از چهار مرکز برای همکاری نامه دریافت کردم. از دانشگاه الزهرا استاد عبدالکریم شیرازی برای من نامه نوشت که گروه الهیات را تشکیل دهیم و از آنجا که کارمند صداو سیما بودم از آنجا هم نامه ای را دریافت کردم، از دانشگاه قرآن و حدیث هم نامه ای در خصوص همکاری برای من ارسال شد و از دانشگاه الهیات دانشگاه تهران هم آقای سید محمدباقر حجتی اعلام نیاز کردند و من به امر ایشان و با عذرخواهی از سایر مراکز، دانشگاه الهیات را انتخاب کردم که زیر نظر خود ایشان کار را شروع کردم.
در ادامه ی این مراسم دکتر عبدالهادی فقهی زاده استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران اظهار کرد:
این دو بزرگوار با واحد خواندن و واحد گذراندن استاد تفسیر نشدند با استفاده از محضر یک یا دو نفر نیز به این درجه نرسیدند من هرگز شیرینی دروس تفسیر این دو را از یاد نمی برم و افتخار دارم که از محضر هر دو استفاده کردم. اما در رابطه با آنها چند مساله را می خواهم مطرح کنم اولین مساله این است که جامعیت علمی، این دو بزرگوار آنها را موفق کرده است. مسأله بعد دردمندی آنهاست آنها هرگز صرفا غرق مسایل علمی نشدند. یاد دارم در یکی از کلاس ها دکتر حجتی به نقل از شیخ محمد عبدو نقل کردند که می گفت چرا قرآن شور برمی انگیزد و عقیده می آفریند اما امروز از تحرک باز ایستاده امروز نه شوری برانگیخته می شود و نه عقیده ای و بعد محمد عبدو در جواب این مسأله می گوید مردمان آن روز قرآن را به عنوان درس زندگی و کتاب هدایت می شنیدند اما الان فقط به عنوان کتاب علم به آن می نگریم.
این استاد دانشگاه و قرآن پژوه در پایان سخنان خود بیان کرد: اما این دو بزرگوار هرگز تنها غرق و مجذوب جنبه های علمی این کتاب نشدند. نکته سوم بحث نقادی است من هرگز در تمام عمر شاگردی خودم که تا امروز ادامه دارد ندیدم که جهل بکارند تا خرافه درو کنند. در برهه هایی که کشور دچار تحولات اجتماعی بود برخی از گرایش ها سود داشت و احترام به وجود می آورد این دو برخی از باورها را به سخره می گرفتند و نقادی می کردند اما ابزار نقد آنها عقل، قرآن و قرائت صحیح بود.
در ادامه این نشست خانم دکتر بهارزاده با تقدیر از برگزارکنندگان این برنامه گفت: ما سال‌ها در خدمت استاد بی‌آزار بوده‌ایم. ایشان نهال مجله علوم قرآن و حدیث دانشگاه را در سال ۸۱ کاشتند و همراه با دکتر حجتی به این مجله برکت بخشیدند.
دکترنکونام نیز با بیان اینکه شاگرد استاد حجتی در سه مقطع دانشگاهی بوده است، گفت: ایشان علاوه بر تاسیس این رشته جزو اولینهای این رشته هستند و نکته‌ای که معمولا مغفول می‌ماند این است که ایشان اولین دبیر انجمن علوم قرآن و حدیث ایران بوده‌اند.نائب رئیس انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی در ادامه احادیثی در اهمیت استاد و معلم بیان کرده و بر اهمیت مقام استاد و تجلیل از بزرگان تاکید کردند .
دکتر قاسم پور نیز ضمن بیان اهمیت متن خوانی در رشته ی قرآن و حدیث به الگوگیری خود در این زمینه از دکتر حجتی اشاره کردند.
سپس خانم دکترفتاحی زاده مدیر گروه قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا از سجایای اخلاقی دکتر حجتی و دکتر بی آزار شیرازی صحبت کردند.
در ادامه دکتر خزعلی ریاست دانشگاه الزهرا، دکترقاسم‌پور و دکتر واعظی در سخنانی به تجلیل از مقام علمی این دو پیشکسوت علوم قرآنی پرداختند.
