کارگاه تعقّل نصّی
- دسته: آموزش
- نمایش از یکشنبه, 10 تیر 1397 18:08
- مدیر سایت
- بازدید: 1115
رابطه متنی قرآن و عهدین همواره از چالشی‌ترین مباحث برای پژوهشگران مطالعات اسلامی و دانشجویان و دانشیان علوم قرآنی بوده است. امروزه در مطالعات تطبیقی در آکادمیای بین المللی روش‌ها و رویکردهای گوناگونی به کار گرفته می‌شود که برخی از این رویکردها، در ایران کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، با استفاده از ابزارهای جدید، در مطالعات تطبیقی می‌توان افق‌هایی نوین را در عرصه مطالعات تطبیقی قرآن و عهدین مشاهده کرد. یکی از این ابزارها، «تعقل نصی (scriptural reasoning)» است که ابزاری برای گفتگوی بین دینی است که از طریق آن، افراد متعلق به ادیان مختلف در کنار یکدیگر جمع می شوند و متون مقدس یکدیگر را می خوانند و درباره‌ی آن می‌اندیشند.
از طرف دیگر، تحلیل نوع رابطه میان قرآن و عهدین از منظر درون دینی نیز حائز اهمیت بسیار است. اما تا کنون کمتر به این مساله از منظر خود قرآن پرداخته شده است: "نظر قرآن کریم درباره‌ی رابطه‌اش با عهدین چیست؟" قرآن در بیش از 3 آیه به طور مستقیم به نقش خود به عنوان "مبیّن" عهدین تصریح کرده و در یک جا نیز خود را "مهیمن" عهدین خوانده است. در آیه‌ای دیگر قرآن یکی از مخاطبان قصص خود را "بنی‌اسرائیل" معرفی کند. این تصریحات قرآنی کمتر مورد توجه بوده است. مبین و مهیمن بودن قرآن به چه معناست؟ در عمل، قرآن چه بخش‌هایی از عهدین را تبیین کرده است؟ این تببین‌ها چگونه بروز یافته است؟
فهم رابطه‌ی قرآن با عهدین می‌تواند در توسعه مطالعات تطبیقی این دو متن کارا باشد و موجب پیشرفت‌هایی بنیادین گردد. پژوهشگران علوم قرآنی و نیز متخصصین ادیان، با شناخت بهتر این رابطه، می‌توانند پژوهش‌های تطبیقی مفیدتری را سامان دهند که در نهایت به اثبات اصالت قرآن و ریشه‌ی وحیانی آن کمک کند.
در بخش اول این کارگاه، مخاطبان با انواع رویکردها در «مطالعات تطبیقی قرآن و عهدین»، مبانی، پیش‌فرض‌های هر رویکرد و برخی افق‌های نوین در آکادمیای بین‌المللی آشنا خواهند شد. در این بین، رویکرد تعقل نصی توسط دکتر Kurt Richardson استاد دانشگاه McMaster کانادا که به صورت آنلاین در کارگاه حضور دارند، معرفی می‌شود.
در بخش دوم کارگاه، با مراجعه به قرآن، تاملاتی نظری درباره نوع رابطه‌ی قرآن با عهدین (یا کتاب مقدّس) بیان خواهد شد و در ادامه، نمونه‌هایی عملی از برداشت توامان از روایت‌های مشترک قرآن و کتاب مقدّس به صورت کارگاهی مورد بحث قرار می‌گیرد. در این بخش شرکت کنندگان تلاش خواهند کرد تعقل نصی را تمرین کرده و بیابند که چگونه قرآن می‌تواند نقش تبیین‌گری کتاب مقدّس را ایفا کند.
